Hết quý I/2023, sau hàng loạt động thái điều hành lãi suất tích cực từ Ngân hàng Nhà nước, nhiều nhận định dự báo mặt bằng lãi suất từ nay đến cuối năm tiếp tục có dư địa giảm.
Liên tục trong vòng chưa đầy 1 tháng qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã công bố hai đợt giảm lãi suất điều hành. Theo đó lãi suất tái chiết khấu giảm 1 điểm phần trăm xuống 3,5%/năm; lãi suất tái cấp vốn giảm 0,5 điểm phần trăm xuống 5,5%, lãi suất cho vay qua đêm của NHNN đối với các tổ chức tín dụng cũng giảm 1 điểm phần trăm từ 7% xuống 6%/năm.
NHNN đồng thời hạ trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND của các tổ chức tín dụng đối với một số lĩnh vực ưu tiên thêm 1 điểm phần trăm xuống 4,5%/năm và giảm lãi suất tối đa đối với tiền gửi VND kỳ hạn dưới 1 tháng và kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng thêm 0,5 điểm phần trăm.
Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, việc NHNN có lần điều chỉnh giảm lãi suất điều hành thứ 2 trong vòng chưa đầy một tháng là minh chứng rõ cho sự mạnh tay và kịp thời từ phía nhà điều hành chính sách. Trong bối cảnh nền kinh tế và doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, động thái của NHNN đã phát đi thông điệp khá rõ ràng về linh hoạt chính sách tiền tệ theo hướng nới lỏng hơn.
Trong báo cáo vĩ mô ngày 6/4, Chứng khoán BSC cũng cho rằng có nhiều tín hiệu cho thấy áp lực với lãi suất đang giảm dần, đặc biệt là xu hướng lạm phát lõi đang có dấu hiệu giảm nhẹ và đi ngang trong những tháng tiếp theo. Kết quả này cũng ủng hộ động thái giảm lãi suất của NHNN và nhóm NHTM trong nửa cuối tháng 3 vừa qua.
VNDirect: Kỳ vọng lãi suất tiền gửi giảm xuống 7% trong nửa cuối năm nay
Cụ thể hơn, tại báo cáo thị trường tài chính tiền tệ vừa công bố, Chứng khoán VNDirect chỉ ra rằng lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng tại các ngân hàng thương mại (NHTM) hiện đã giảm 0,5 điểm phần trăm so với mức đỉnh tháng 1, dao động từ 7,1% - 8,4%.
Trong bối cảnh NHNN có dấu hiệu chuyển sang chính sách tiền tệ nới lỏng, nhóm nghiên cứu VNDirect kỳ vọng lãi suất tiền gửi sẽ tiếp tục giảm từ nay đến cuối năm khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) nhiều khả năng kết thúc chu kỳ tăng lãi suất cơ bản vào giữa năm 2023, qua đó giảm áp lực lên tỷ giá cũng như lãi suất của Việt Nam về nửa cuối năm. Cùng đó, nhu cầu vay giảm do tăng trưởng kinh tế có dấu hiệu giảm tốc và thị trường bất động sản nhà ở trầm lắng trong khi Chính phủ thúc đẩy đầu tư công, qua đó bơm thêm tiền vào nền kinh tế.
Theo đó, VNDirect kỳ vọng lãi suất tiền gửi trung bình kỳ hạn 12 tháng (của cả khối ngân hàng tư nhân và ngân hàng quốc doanh) sẽ giảm thêm 0,5 điểm phần trăm xuống mức khoảng 7,0%/năm trong nửa cuối năm 2023.
Nguồn: VNDirect Research.
VDSC: Kỳ vọng mặt bằng lãi suất cho vay giảm thêm khoảng 0,5-1 điểm phần trăm
Còn trong báo cáo vĩ mô quý I, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đánh giá NHNN đã có những động thái đảo chiều chính sách nhanh và rõ hơn, thể hiện rõ nhất qua hai lần điều chỉnh lãi suất điều hành hồi tháng 3.
Nhóm nghiên cứu kỳ vọng các động thái tích cực từ NHNN sẽ có tác động đáng kể đến mặt bằng lãi suất chung. Thực tế, sau quyết định của NHNN, đầu tháng 4/2023, các NHTM đều đã giảm lãi suất huy động với mức giảm từ 0,3-0,8 điểm phần trăm. Nếu tính từ đầu năm, VDSC ước tính lãi suất huy động đã giảm khoảng 0,8-1,2 điểm phần trăm, tương đương mức tăng trong giai đoạn tháng 10-12/2022.
Nguồn: VDSC.
Về phía lãi suất cho vay, theo số liệu của NHNN, lãi suất bình quân đối với các khoản vay mới và cũ vào cuối tháng 2/2023 ở mức 9,5-11,3%/năm, tăng khoảng 0,5-0,6 điểm phần trăm so với cuối năm 2022. VDSC kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm trong thời gian tới, dựa trên một số cơ sở: tác động từ việc lãi suất huy động hạ nhiệt; thanh khoản hệ thống dồi dào trong khi nhu cầu tín dụng yếu…
“Mức giảm kỳ vọng đối với mặt bằng lãi suất cho vay khoảng 0,5-1 điểm phần trăm tùy lĩnh vực. Đối với các lĩnh vực ưu tiên lãi suất trần 4,5%/năm không khác biệt nhiều nhưng đối với lĩnh vực bất động sản thì đang mở ra kênh dẫn vốn với chi phí rẻ hơn”, báo cáo của VDSC cho hay. “Mức độ hấp thụ sẽ tùy thuộc vào sự năng động và linh hoạt của doanh nghiệp, mức độ chấp nhận rủi ro/cân đối lợi ích của các ngân hàng cho vay và danh mục các dự án được Bộ Xây dựng cấp phép”.
Nhóm phân tích VDSC nhìn chung cho rằng NHNN nhiều khả năng sẽ kiên định với định hướng nới lỏng trong bối cảnh các áp lực về lạm phát, tỷ giá, thắt chặt chính sách tiền tệ toàn cầu phần nào đã đi qua. Nếu rủi ro nhiều nhà đầu tư đang lo lắng là suy thoái kinh tế toàn cầu diễn ra thì việc tiếp tục giảm lãi suất điều hành có lẽ nằm trong dự liệu của NHNN.
Trong những ngày qua, chỉ số DXY (Dollar Index - đo lường sức mạnh đồng bạc xanh so với rổ các đồng tiền tệ phổ biến) đã giảm đáng kể trong bối cảnh Fed đưa ra thông điệp bơys “diều hâu” về chính sách tiền tệ. Tại thời điểm 13 giờ ngày 7/4 (giờ Việt Nam), chỉ số này ở mức 101,95 điểm, giảm 2,5% so với đầu năm và giảm 3,5% so với mức đỉnh hồi tháng 3 - thời điểm đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng ngân hàng ở Mỹ.
Diễn biến chỉ số DXY từ đầu năm đến nay. Nguồn: MarketWatch.
Trước đó, trong cuộc họp chính sách tiền tệ tháng 3, FED đã quyết định nâng lãi suất điều hành thêm 0,25 điểm phần trăm, qua đó đưa phạm vi lãi suất điều hành lên 4,75-5%. Đồng thời, Fed để ngỏ khả năng tăng lãi suất thêm một lần nữa trong năm và đưa ra thông điệp không cắt giảm lãi suất cho đến ít nhất đầu năm 2024.
Tuy nhiên, thị trường đang đặt cược vào một khả năng tích cực hơn, rằng Fed sẽ tạm dừng tăng lãi suất vào cuộc họp tháng 5 và bắt đầu cắt giảm lãi suất sớm nhất là trong nửa cuối năm 2023 trước khả năng xảy ra suy thoái kinh tế Mỹ.
Chứng khoán VNDirect nhận định kỳ vọng Fed sớm bắt đầu hạ lãi suất cùng với việc NHNN đã tăng dự trữ ngoại hối thêm 4 tỷ USD kể từ đầu năm 2023 có thể làm giảm áp lực tỷ giá trong quý II tới đây.
Theo giả định này, nhóm chuyên gia VNDirect kỳ vọng tỷ giá USD/VND sẽ dao động trong khoảng 23.450 - 23.700 đồng đổi 1 USD trong quý II. Tuy nhiên lưu ý rủi ro tăng giá đối với VND bao gồm (1) áp lực lạm phát tại Mỹ tăng cao và kéo dài hơn dự kiến, (2) kiều hối và vốn FDI sụt giảm mạnh hơn dự kiến trong bối cảnh kinh tế toàn cầu giảm tốc.
Tương tự, Chứng khoán BSC cũng kỳ vọng áp lực tỷ giá hạ nhiệt trong những quý tiếp theo; sau khi chỉ số DXY giảm do tác động từ các vụ phá sản của các ngân hàng tầm trung tại Mỹ và thị trường kỳ vọng FED sẽ giảm bớt mức độ thắt chặt chính sách tiền tệ. Cùng đó, dự trữ ngoại hối hiện tại của Việt Nam ước đạt khoảng 92,43 tỷ USD, ở mức khá tích cực. BSC đánh giá tỷ giá USD/VND đến cuối năm 2023 có thể dao động trong mức 23.900 - 24.400 đồng đổi 1 USD.
