"Tôi luôn đặt lợi ích của nước Mỹ lên trước tiên, cũng như tôn trọng việc tất cả mọi người có mặt trong căn phòng này đều đặt đất nước của mình lên trước tiên".
Chiều 10/11, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã dự và có bài phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Doanh nghiệp (CEO Summit) 2017 được tổ chức tại Đà Nẵng, Việt Nam. Đây là lần đầu tiên Tổng thống Trump tham dự Hội nghị Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo APEC và cũng là lần đầu tiên tới Việt Nam trên cương vị Tổng thống Mỹ.
Mở đầu bài phát biểu, ông Trump cho biết mình rất vinh dự khi có mặt ở Việt Nam, nơi nằm ở trung tâm của khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, để phát biểu trước các lãnh đạo và lãnh đạo doanh nghiệp trong khu vực. "Tuần này vốn đã là 1 tuần lễ rất đáng nhớ đối với Mỹ ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Bắt đầu từ Hawaii, sau đó Melania và tôi tới Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và giờ là tới Việt Nam, tôi có mặt ở đây - Việt Nam", ông nói.
Có mặt tại Đà Nẵng vài ngày sau khi cơn bão số 12 đổ bộ, Tổng thống Trump bày tỏ sự cảm thông với những thiệt hại mà người dân Việt Nam phải hứng chịu từ cơn bão tồi tệ Damrey. "Người Mỹ cầu nguyện cho các bạn và mong các bạn sẽ nhanh chóng hồi phục trong vài tháng tới".
Tầm nhìn về một Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và cởi mở
Ngay đầu bài phát biểu, Tổng thống Trump nhấn mạnh tầm nhìn của ông về một Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và cởi mở. Ông đánh giá cao vai trò của APEC: "Nước Mỹ tự hào khi là 1 thành viên của tổ chức gồm các nền kinh tế nằm ở hai bên bờ Thái Bình Dương", ông nói trước khi miêu tả về những mối quan hệ thương mại giữa Mỹ và khu vực này, từ những năm 1780 khi Mỹ cử tàu tới giao thương với Trung Quốc đến các mối quan hệ hợp tác kinh tế với Thái Lan và những quốc gia khác.
"Chúng ta là bạn bè, đối tác và đồng minh của nhau trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương từ rất lâu rồi", ông nói. "Những gì diễn ra ở khu vực này trong mấy thập kỷ trở lại đây cho thấy câu chuyện chúng ta có thể làm được những gì khi người dân có thể tự chủ về tương lai của mình".
Trước đó, ông Trump dành nhiều mỹ từ để ca ngợi các quốc gia châu Á. Người dân Indonesia đã thoát khỏi nghèo đói, Philippines được WEF coi là nước đứng đầu trong các nước châu Á về thu hẹp khoảng cách về giới, Thái Lan trở thành nước có thu nhập trung bình cao chỉ trong thời gian ngắn với thủ đô Bangkok phát triển, Malaysia và Singapore cũng phát triển nhanh, trong khi Hàn Quốc có thu nhập bình quân đầu người cao hơn nhiều nước ở EU.
Nhận xét về Việt Nam, ông nhắc đến cuộc chiến tranh trong quá khứ, nơi Đà Nẵng chính là 1 trong những chiến trường khốc liệt. "Ngày nay, chúng ta không còn là kẻ thù mà là những người bạn", ông nói. Sau đó ông dành nhiều mỹ từ để nói về quá trình phát triển kinh tế Việt Nam và những thành tựu mà đất nước chủ nhà APEC 2017 đã gặt hái được như một nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Tổng thống Mỹ cũng khẳng định sinh viên Việt Nam là một trong những người giỏi nhất thế giới.
"Còn về Trung Quốc, nhiều người biết rằng Trung Quốc đã phát triển thần kỳ sau thời kỳ cải cách kinh tế. Tôi vừa rời Trung Quốc sáng nay, sau khi có những buổi làm việc rất hiệu quả với Chủ tịch Tập Cận Bình", ông nói.
Chúng ta không thể tiếp tục nhượng bộ hành động lạm dụng thương mại
Tiếp tục chủ đề Trung Quốc, Tổng thống Trump chuyển hướng đưa ra quan điểm khá cứng rắn về thương mại. "Tôi luôn đặt lợi ích của nước Mỹ lên trước tiên, cũng như tôn trọng việc tất cả mọi người có mặt trong căn phòng này đều đặt đất nước của mình lên trước tiên".
"Trong rất nhiều năm qua nước Mỹ đã mở cửa nền kinh tế mạnh mẽ nhưng chỉ với một vài điều kiện. Tuy nhiên trong khi chúng tôi hạ bớt các rào cản thị trường thì các nước khác lại không mở cửa thị trường cho chúng tôi".
"Tôi không đổ tội cho Trung Quốc hay bất kỳ nước nào đã lợi dụng Mỹ về vấn đề thương mại. Họ chỉ làm công việc của họ, nhưng chúng tôi sẽ không để nước Mỹ bị lợi dụng nữa".
Trên cơ sở này, ông Trump đề nghị các doanh nhân tham dự APEC CEO Summit hãy đặt đất nước của họ lên hàng đầu. Ông sẵn sàng hợp tác với bất cứ nước nào ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương trên cơ sở đảm bảo tuân thủ thương mại công bằng, tôn trọng lẫn nhau và vì lợi ích chung. Mỹ sẽ không tham gia vào các hiệp định đa phương như TPP nhưng sẽ tìm kiếm các hiệp định song phương, và chỉ với nước nào tôn trọng luật lệ.
"Chúng tôi sẽ tôn trọng sự độc lập và chủ quyền các nước. Đó là cách chúng ta sẽ cùng nhau lớn mạnh", ông Trump nói.
Kêu gọi các quốc gia APEC cứng rắn với Triều Tiên
Mặc dù bài phát biểu của Tổng thống Trump chủ yếu bàn về chính sách thương mại nhưng ông đã khéo léo chuyển sang cuộc khủng hoảng trên bán đảo Triều Tiên xoay quanh chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng - một trong những trọng tâm của ông Trump trong chuyến công du tới Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.
Vị tổng thống kêu gọi cộng đồng quốc tế nhận thức rằng “mỗi bước đi mà Triều Tiên sẽ thực hiện để phát triển vũ khí hạt nhân sẽ là một tiến tới mối nguy hiểm lớn hơn”, đe dọa an ninh, hòa bình và ổn định trong khu vực.
Xem trực tiếp bài phát biểu của Tổng thống Trump:
