Cổ phiếu thị giá thấp vẫn luôn nhận được sự quan tâm và là một phần không thể thiếu trong bữa tiệc của các nhà đầu tư ưa thích mạo hiểm. Những cổ phiếu thị giá thấp dễ tạo ra các cơ hội để đạt lợi nhuận cao, nhưng đa số thường “sớm nở tối tàn”.
Hiểu thế nào cho đúng về cổ phiếu thị giá thấp?
Người ta hay xướng cái tên “Penny Stocks” dành cho những cổ phiếu thị giá thấp, cái tên “Penny” cũng là thuật ngữ ngược với “Blue-chips”, tên gọi dành cho nhóm cổ phiếu “thượng hạng”. Để phân biệt hai loại cổ phiếu này, người ta thường căn cứ vào giá giao dịch và tầm vóc của doanh nghiệp phát hành. Theo tiếng anh, Penny có nghĩa là "đồng xu". Ở thị trường chứng khoán Mỹ, Penny Stocks là những cổ phiếu có giá giao dịch dưới 5USD/CP.
Tuy nhiên thị trường Việt Nam không có khái niệm nào chỉ Penny Stocks mà chỉ là cách gọi phổ thông với các CP có thị giá thấp. Đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, các CP niêm yết đều có mệnh giá 10.000đ/CP và giá biến động theo tình hình thị trường.
Nhìn chung CP giá thấp có hai loại chính: CP bị định giá thấp và CP không thể lên giá được. Đối với CP bị định giá thấp, đây là cơ hội lớn nếu nhà đầu tư nhìn thấy tiềm năng của nó. Đối với CP có thị giá thấp, có khả năng công ty phát hành nhưng hoạt động kinh doanh không thuận lợi nên giá CP không thể nào lên được.
Theo thống kê, số lượng cổ phiếu thị giá thấp có giá chỉ vài nghìn đồng chiếm khá nhiều trên thị trường chứng khoán. Việc lựa chọn cổ phiếu của các doanh nghiệp niêm yết cũng như vậy, khi đặt lên bàn cân so sánh 2 doanh nghiệp, một doanh nghiệp với vốn 200 tỷ, nhưng lợi nhuận hằng năm là 50-80 tỷ/năm so với 1 doanh nghiệp cũng vốn như vậy nhưng lợi nhuận thu lại chỉ 10-12 tỷ/năm, thì rõ ràng nhiều người sẽ thích đầu tư vào cổ phiếu của doanh nghiệp đầu tiên hơn. Bởi hiểu 1 cách đơn giản hơn, nếu đem 200 tỷ đi gửi tiết kiệm không làm gì cả mỗi năm với mức lãi suất ngân hàng dao động khung 5-6% cũng thu được 10-12 tỷ một năm.
Vì thế rất nhiều các cổ phiếu với mức lợi nhuận bèo bọt như thế phần nhiều đều có mức giá thị trường rất thấp, phần nào thể hiện chính tình trạng kinh doanh còn nhiều khó khăn của mình.
Đi tìm lời giải đáp “Có phải cổ phiếu thị giá thấp thì là rẻ, cao thì là đắt”
Không ít cổ phiếu một thời “khuấy động” thị trường như HQC, TSC, ITA, OGC, HKB, SVN... giờ thị giá chỉ còn chưa đến 5.000 đồng/cổ phiếu.
Trên thị trường có khá nhiều phương pháp để định giá cổ phiếu nhưng phương pháp thông dụng và phổ biến nhất, phù hợp với tất cả nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân là phương pháp P/E vì dễ tính và dễ hiểu nhất. Trên thực tế nhà đầu tư áp dụng phương pháp này chỉ cần xác định liệu 1 CP của doanh nghiệp có giá trị gấp bao nhiêu lần thu nhập hiện tại của công ty, như vậy giá CP trên thị trường là đắt hay rẻ sẽ phản ánh đúng giá trị nội tại của doanh nghiệp.
Đi vào một ví dụ cụ thể, cổ phiếu T. có mức thị giá rất thấp, giá hiện tại là 4.280 đồng/CP. Xét trên phương diện thị giá thì liệu với mức giá này thì cổ phiếu T. có thực sự “rẻ”?
Lợi nhuận năm 2016 của DN chỉ 10,5 tỷ; trong khi vốn điều lệ lại khá lớn 1.476 tỷ (147,6 triệu CP), tương ứng mức lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu năm 2016 chỉ đạt 70 đồng. Như thế, dù thị giá rất thấp nhưng chỉ số P/E lên tới 61,1 lần. Tức là theo lí thuyết khi bạn mua cổ phiếu T. ở mức giá này, thì với lợi nhuận như năm 2016 thì cần hơn 61 năm để ta có thể thu hồi lại vốn.
Cổ phiếu thị giá thấp thông thường sẽ gây bất ngờ lớn khi dòng tiền đầu cơ ào ạt đẩy giá lên mà không cần quan tâm đến yếu tố rủi ro. Tuy nhiên, có những cổ phiếu được mua vào bởi hiệu quả kinh doanh đang dần hồi sinh, cơ hội sinh lời cao, nên đây cũng là thời cơ rất tốt nếu nhà đầu tư để ý chọn lọc thông tin. Chính vì thế điều quan trọng nhất khi quyết định đầu tư những cổ phiếu này chính là tính linh động - nhạy bén trong đầu tư, cũng như các nhà đầu tư cá nhân luôn phải nhanh nhạy chuẩn bị trước mọi tình thế khi giao dịch, có sẵn chiến lược phù hợp để luôn chủ động trong mọi tình huống trước biến động của thị trường.
